[PaperCraft] Dụng cụ và hướng dẫn cơ bản

Vài năm gần đây PaperCraft ở Việt Nam ngày càng phát triển. Mình nhớ những ngày đầu tiên mình biết đến Mô hình giấy là khi mình học lớp 11. Ngày ấy những mẫu kit đẹp và công phu còn khó tìm, hướng dẫn làm và các dụng cụ cần dùng chưa có những chỉ dẫn cụ thể. Các shop ko bán kit, mà bán mô hình thành phẩm, thuộc loại hàng độc, hàng hiếm. Vậy mà giờ đây, chỉ cần 1 từ khóa nhỏ là bạn có thể tìm thấy rất nhiều kết quả trên Google. Hầu như ai cũng ít nhiều biết, hoặc ít nhất cũng đã từng nhìn thấy những mẫu Mô hình giấy! Các kit ko cần phải mua cũng có thể tìm kiếm dễ dàng.

Hôm nay, mình sẽ viết một bài hướng dẫn trước tiên, cơ bản nhất cho những ai muốn bắt đầu tập chơi PaperCraft.

I. DỤNG CỤ CƠ BẢN

1. Một con dao mổ (y tế)

Được bán tại các cửa hàng bán dụng cụ y tế (được bán tự do, ai mua cũng được, không cần CMND). Ở Hà Nội thì khu phố Phương Mai chuyên bán dụng cụ y tế là một địa chỉ bạn có thể tìm đến. Hoặc mua ở các cửa hàng gần bệnh viện cũng rất sẵn có.
Dao mổ gồm 2 phần : cán dao bằng inox (25k) hoặc bằng nhựa (20k) và lưỡi dao mổ thay thế. Lưỡi dao mổ nên xài lưỡi dao số 11 (2k một lưỡi, mua nguyên hộp 100 lưỡi thì giá rẻ hơn). Ngoài ra dùng các loại lưỡi cỡ (số) khác cũng ok, tùy vào mẫu của bạn nữa. Lưỡi này bằng thép nên sẽ rỉ sét (có loại bằng thép ko rỉ sét stainless steel nhưng ko bén bằng mà lại mắc hơn).

Chú ý là cán dao cũng có cỡ, với loại lưỡi 10, 11 thì dùng cán cỡ 3 (bình thường trên cán dao và lưỡi dao đều có đánh số, bạn mở ra sẽ thấy), còn nếu dùng cán cỡ 4 thì phải mua loại lưỡi dao khác. Hic, cái này khi mới đầu mình không hỏi rõ nên đã mua nhầm.

Cách sử dụng dao mổ : Phải cẩn thận vì lưỡi rất bén. Mở vỏ nhôm bọc lưỡi dao, tra vào cán dao. Mỗi lần dùng xong thì lấy vỏ nhôm bọc lại hoặc chế một cái đầu bọc lưỡi dao.

2. Kéo

Kéo nào cũng được miễn vừa tay! Nhưng làm mô hình giấy chủ yếu thao tác trên giấy bìa cứng nên sử dụng kéo có lưỡi dầy để tạo lực.

Những người chơi PaperCraft đều khuyên dùng dao mổ. Tuy nhiên, theo mình nghĩ thì với những đường nét và chi tiết lớn thì bạn rất nên dùng kéo để cắt, dao mổ chỉ nên dùng với những chi tiết nhỏ, và đòi hỏi độ tinh xảo!

3. Keo dán

Keo gồm các loại : Keo dán giấy, keo sữa, keo thỏi (keo khô) và "siêu keo" 502, thường gọi là keo dán sắt hiệu Super Glue MS-502.
- Keo dán giấy: Keo nước Thiên Long, Bến Nghé mà các bé hay dùng.
- Keo sữa (PVA - PolyVinyl Acetate glue): trắng như sữa, vốn dùng để quét chống thấm cho tường. Các bạn tìm mua ở cửa hàng bán sơn bán theo bịch 1Kg, lưu ý 1Kg là rất nhiều, nếu lỡ dùng không hết thì gạ lại cho ai có nhu cầu... quét tường. Một số (ít) cửa hàng văn phòng phẩm cũng có bán keo sữa dạng chai nhựa. Hiện nay PaperCraft phát triển thì hoàn toàn có thể mua keo sữa ở các cửa hàng chuyên bán phụ liệu handmade với dạng chai nhỏ. Hoặc một địa chỉ cũng dễ kiếm đấy là các cửa hàng gần trường xây dựng, kiến trúc, vì sinh viên ngành ngày phải dựng mô hình rất nhiều.

- Keo thỏi (Glue stick) bán trong nhà sách 3k-10k/ một thỏi.
- Keo (dán sắt) Super Glue MS-502 với Hóa chất Cyanure /cyanoacrylate dán tất cả mọi vật, cực độc, tối nguy hiểm với hơi bốc lên làm cay mắt, nghẹt thở hại phổi. Chỉ dùng nơi thoáng khí và nếu sơ ý sẽ bị dán da tay, mắt mù và hư phổi về già .v.v.

Tính chất của 3 loại này như sau :
- Độ cứng (kết dính) Keo 502>keo sữa>keo thỏi.
- Khả năng chỉnh sửa sau khi dán : Keo thỏi>keo sữa>keo 502 .
Việc sử dụng loại keo nào cho phù hợp thì các bạn sẽ từ từ rút tỉa kinh nghiệm qua việc làm mô hình.

Ngoài ra còn có keo xịt (spray adhesive) phủ bề mặt rộng hiệu 3M, rất tiện dụng cho việc dán nhiều lớp giấy với nhau. Song giá thành hơi cao (...198, 200K $VN 1 lon xịt cao) và dành cho người chơi lâu ngày.

4. Tấm lót để cắt giấy

Dùng để lót khi sử dụng dao mổ cắt, nếu ko thì đường cắt ko đẹp và làm hư lưỡi dao. Mấy bạn có thể sử dụng tấm lịch cũ hoặc tờ giấy bìa dầy để lót, khi nào tay nghề cao hơn thì mua tấm lót nhựa, thớt nhựa có kẻ ô, thước, đơn vị cm... bằng cao su plastic cutting mat. Đặc điểm cúa tấm cutting mate là nó làm bằng loại cao su đặc biệt, có thể tự "lành lại" sau khi bị..chém, bảo vệ dao, đường cắt cũng rất êm. Tiền nào thì của nấy. Giá loại này đang tăng theo...giá sinh hoạt, không dưới 120K cho tấm lót A3.

5. Nhíp
Đôi khi, với những chi tiết quả nhỏ thì với một chiếc nhíp bạn sẽ dễ dàng cố định nó trong lúc chờ keo khô hơn.

II. CÁC BƯỚC LÀM MÔ HÌNH GIẤY

1. Để làm mô hình giấy đầu tiên các bạn phải có 'Kit' mô hinh giấy.
Kit có nghĩa là "Một bộ có đầy đủ và chỉ đem ra mà dùng". Kit mô hình giấy là những tờ giấy bìa được in màu những chi tiết của mô hình (có đánh số). Khi mình có kit rồi thì chỉ việc cắt những chi tiết được in trên giấy ra rồi dán lại theo như trong hướng dẫn.

Đây là ví dụ về 1 mẫu kit, nhìn mẫu kit này bạn cũng có thể đoán ra cách làm phải ko :d

2. Vậy Kit tìm được từ đâu?
Có 2 cách để có được kit mô hinh giấy :
a. Tìm trên mạng (search trên Google dùng từ khóa card + model + Free hoặc paper + model + free).
Sau khi có được file kit rồi , thì in ra tại nhà hoặc nếu nhà không có máy in thì copy ra đĩa hay USB rồi đem ra tiệm in trên giấy bìa 180g (một mét vuông giấy nặng 180g). Giấy in có thể có sẵn ở tiệm, hoặc mình mang theo.

b. Đặt mua mô hinh giấy từ những trang web site bán mô hinh giấy ở nước ngoài. (...Đại gia và ...phải thông thạo Anh ngữ!) Search trên google card + models + shop, rồi đặt mua bằng thẻ VISA. (Như đã nói trước, cách này dành cho những đại gia! Tiền kit zin từ $5 USD đến hơn $30 USD...là mhg Hiệu in thành tập hoặc là Direct Download . Direct dowload thì chở thông tin email sẽ gởi khóa code trong 24 tiếng rồi đao lốt, tải file mhg về và dùng code mà bung file ra; còn mhg Hiệu in tập phải cộng cước phí vận chuyển Bưu điện gởi về VN từ nước ngoài không dưới $10 USD, tùy theo trọng lượng và chờ từ 1 đến 12 tuần tùy theo phương thức gởi bằng máy bay hay tàu thủy. Do đó, mua kit zin chỉ là hàng độc vì giá thành quá cao hay tốt hơn hết là chỉ việc chờ và ...rồi cũng sẽ có ai đó up lên internet thôi.

3. Cách làm mô hình
Sau khi có đồ nghề cơ bản và kit mô hình rồi thì bỏ thời giờ bắt tay vào làm mô hình giấy. ( Lý tưởng nhất là mùa mưa, 2 tối thứ 6,7 cuối tuần, nghỉ hè, lễ , Tết.v.v.)
Mọi chi tiết của mô hinh giấy được in trên giấy phẳng 2 chiều 2D nên rất cần sự khéo tay và kiên nhẫn để biến thành mô hình 3 chiều 3D.
Việc làm mô hình trước hết là đọc kỹ tờ hướng dẫn cho thấu hiểu các bước và theo sát tờ hướng dẫn để làm. Cắt các chi tiết ra rồi gấp, uốn, ướm.v.v. và dán lại bằng keo (keo sữa, keo MS-502, keo thỏi….)
Khi ráp, cần lưu ý đến các ký hiệu hướng dẫn của từng hãng mô hình (vd: cho tiết có 1 dấu sao (* ) có nghĩa là phải bồi thêm giấy 0.5mm, (**) là bồi thêm giấy từ 0.8mm đến 1mm nếu in đúng tỉ lệ chuẩn)

III. MỘT SỐ TRANG DOWNLOAD MÔ HÌNH GIẤY ĐƠN GIẢN

1. Trang web của Canon : http://cp.c-ij.com/en/contents/1006/
2. Trang web của Epson : http://www.epson.com.sg/ideas/papercraft/index.htm
3. Trang Web của Yamaha: http://www.yamaha-motor.co.jp/global/entertainment/papercraft/

Ngoài ra sử dụng Google đúng cách bạn cũng dễ dàng tìm được những mẫu kit mong muốn.

Trên đây là những hướng dẫn cơ bản nhất cho người mới tập chơi. Trong các bài lần sau mình sẽ tiếp tục giới thiệu lịch sử và những lưu ý khi dựng một mẫu Mô hình giấy.

Chúc các bạn sớm có những thành phẩm ưng ý :)

- Tổng hợp từ Vnsharing. Ảnh: Internet -